พระสารีบุตรโปรดมารดา
舍利弗尊者度化母亲
พระสารีบุตรเถระรู้ว่าอายุสังขารจะอยู่ได้อีก ๗ วันเท่านั้น จึงอยากโปรดมารดาก่อนนิพพาน เมื่อกราบทูลลานิพพานกับพระบรมศาสดาแล้ว พระพุทธองค์ทรงมีรับสั่งว่า “สารีบุตร ภิกษุน้องๆ จะเห็นพี่เหมือนอย่างเธอ หาได้ยาก ฉะนั้น เธอจงแสดงธรรมแก่ภิกษุน้องๆ ของเธอ เพื่อเป็นที่ตั้งแห่ง ความระลึกสำหรับครั้งนี้ก่อนเถิด ”
当舍利弗尊者得知自己只剩下七天的生命，他想起具有邪见的母亲，希望在自己离世之前，能有机会度化母亲，尊者透过甚深知见观察种种因缘后，发现母亲具足因缘，可以借由自己的教导去除邪见，现证初果。于是，舍利佛尊者前来顶礼佛陀，向佛陀恭敬地拜别，佛陀道：舍利弗啊，像你这样的比丘难得一见，你应当在离世之前，向你的比丘弟子们再次讲法，以此留念，利益他们的修行。
เมื่อพระสารีบุตรได้รับประทานโอกาสเช่นนั้น จึงสำแดงปาฏิหาริย์ เหาะขึ้นไปในอากาศ สูงประมาณชั่วลำตาล แล้วกลับลงมาถวายนมัสการพระบรมศาสดาเสียครั้งหนึ่ง ครั้งที่ ๒ เหาะขึ้นไปสูงได้ ๒ ชั่วลำตาล แล้วกลับลงมาถวายนมัสการอีก ๑ ครั้ง จนถึงครั้งที่ ๗ เหาะขึ้นไป ๗ ชั่วลำตาล ลอยอยู่บนอากาศ แสดงธรรมแก่ภิกษุทั้งหลายในท่ามกลางอากาศ แล้วก็ลงมาจากอากาศ ถวายอภิวาทบังคมลาคลานคล้อยถอยออกมาจากพระคันธกุฎี
舍利弗尊者听從佛陀的嘱咐，隨即展示大威德力，騰空飞升到空中，約莫一英里高，然后再下降，向佛陀致敬，而後再次飛升，每次升高和下降的距离都增加了一英里，直到第七次，尊者飛升直至七英里高，他在空中漂浮停留，並向众比丘开示佛法，隨后从空中降落，安然地向佛陀辞别而行。此趟隨行的還有舍利佛尊者的五百位弟子。
พระสารีบุตรเถระเดินทางไป ๗ วัน ก็ถึงบ้านนาลันทคามในเวลาเย็นพอดี บังเอิญหลานชายของ ท่านมาเห็นก็ดีใจรีบไปบอกยาย นางสารีพราหมณี คิดเข้าข้างตัวเองว่า “ลูกเราบวชมานาน คงจะเบื่อชีวิตนักบวช มาคราวนี้อาจมาสึกก็ได้” คิดแล้วก็สั่งให้คนใช้รีบจัดแจงห้องนอนให้อย่างรวดเร็ว พอเวลาค่ำ โรคาพาธกล้าได้เกิดแก่พระมหาเถระ ถึงขนาดอาเจียนเป็นโลหิต พระภิกษุเข้าถวายปฏิบัติ นำภาชนะอาเจียนและภาชนะอาจมออกมาชำระผลัดเปลี่ยนอยู่เนือง ๆ นางสารีพราหมณีเป็นทุกข์ใจ ในการอาพาธของพระมหาเถระเป็นอันมาก นั่งคอยดูอยู่ที่ประตูห้อง
ในค่ำคืนนั้น เทพยดามากมายได้พากันมาเยี่ยมพระสารีบุตร ทั้งท้าวโลกบาลทั้ง ๔ องค์ ท้าวโกสีย์เทวราช ท้าวสุยามเทวราช และท้าวสันดุสิต-เทวราช ตลอดจนท้าวมหาพรหม ต่างเข้ามาขอโอกาสปฏิบัติพยาบาล แต่พระสารีบุตรปฏิเสธไปว่า “ภิกษุผู้ปฏิบัติพยาบาลของอาตมามีแล้ว ขอให้ท่านกลับไปเถิด”
舍利弗尊者与弟子们行走了七天，到达那兰陀卡姆村庄时，已是傍晚时分。舍利弗尊者的侄子恰巧从村庄外归来，见到尊者后非常高兴，向前礼敬，尊者便请侄子代为转达自己返家的消息给母亲，舍利弗尊者的母亲收到通知后心想：“我的儿子已经出家了很长一段时间，也许开始对出家生活感到厌倦，也许他想在晚年还俗？”如此想后，她即刻命令仆人按照尊者的意愿，准备好尊者的卧室以及五百位比丘的住处。
黄昏时分，舍利弗尊者让比丘们先行回房，而就在比丘们相续离去之后，尊者开始感到身体不适，病情严重到下泻带血。舍利弗尊者的母亲守护在门口，为舍利弗尊者的病情感到非常痛心和担忧。
那个夜晚，许多天人前来探望舍利弗尊者，包括四大天王、各层天的天王，以及大梵天王。他们都想医治和服侍尊者，但尊者都拒绝了，说道：“已经有人照顾我了，请您们回去吧。”
ฝ่ายนางสารีพราหมณีเห็นเทวดามาไม่ขาดสาย แต่ละองค์ล้วนมีรัศมีโอภาสงามยิ่งนัก และเพียบพร้อมด้วยทิพยรัตน์สรรพาภรณ์ล้ำค่าทั้งสิ้น ต่างเข้าไปหาพระเถระเจ้าด้วยอาการคารวะ นางสารีพราหมณีมีความสงสัยว่าเทวดานั้นคือใคร จึงเข้าไปถามอาการไข้จากพระจุนทะซึ่งเป็นพระลูกชายว่า “พ่อจุนทะ อาการไข้ของพี่ชายเธอเป็นอย่างไรบ้าง? ยังพอทนได้อยู่โยมแม่ ถ้าอยากเข้าไปเยี่ยมไข้ตอนนี้ก็ได้นะ” นางพราหมณีได้โอกาสเข้าไปหาพระสารีบุตรแล้วถามว่า
尊者的母亲看到络绎不绝前来拜访尊者的天人，每位都光彩照人，充满灵性。每位都以虔诚的心情前来拜见，并且极其地尊敬舍利佛尊者。尊者的母亲自忖道：“这些天人都是谁呢？是谁来向我的儿子致意而后又离开呢？”于是她便进屋去，向尊者的弟弟，同时也是侍者的纯陀尊者询问尊者的情况，说道：“纯陀，你哥哥的病情如何？”纯陀道：“现在还可以，如果母亲想去看，可以进去。”于是，她进屋看望尊者。
“แขกที่เข้ามาหาพ่อนั้น คือใครหรือ” “ท้าวจตุโลกบาลจ้ะ โยมแม่” นางพราหมณีตะลึงในเกียรติอันสูงของลูกชาย พลางสงสัยต่อไปว่า “ลูกแม่ยังเป็นใหญ่กว่าท้าวจตุโลกบาลอีกหรือนี่” “ท้าวจตุโลกบาลก็เหมือนคนอุปัฏฐากบำรุงวัดเท่านั้นแหละแม่ เมื่อครั้งพระบรมศาสดาของลูกปฏิสนธิในครรภ์ ท้าว จตุโลกบาลยังลงมาถวายอารักขาเป็นนิจ” “คนที่สอง ล่ะลูก คือใคร” “นั่นท้าวโกสีย์อมรินทราธิราชจ้ะ โยมแม่ ลูกแม่ ลูกยังสูงกว่าจอมเทพชั้นดาวดึงส์ อีกหรือ”
在慰问过尊者后，母亲忍不住询问：“我的孩子，刚才最先来拜访你的客人是谁？”
尊者回答道：“他们是四大天王，各天界的天王和大梵天王。”
母亲对儿子的崇高地位感到惊讶，接着问：“那么，我的孩子比那四大天王还大吗？”
尊者答道：“母亲啊，他们是寺院的护法。自从佛陀还在母胎时，四大天王便来守护佛陀。”
尊者的母亲继续问道：“那么他们走后，接着来的天人呢？”
尊者答道：“母亲啊，那是忉利天的帝释天王。”
她感到不可思议：“天啊！我的孩子，难道你比帝释天王还伟大吗？”
“ท้าวโกสีย์ก็เหมือนกับสามเณรถือบริขารของพระบรมศาสดาเท่านั้นแหละแม่ เมื่อครั้งพระบรม-ศาสดาเสด็จลงจากเทวโลก ท้าวโกสีย์ยังถือบาตร นำเสด็จพระบรมครูเลย”
尊者答：“帝释天王就像是帮忙守护和携带资具的沙弥一样，当佛陀从忉利天走回到人间，天王便帮忙佛陀持着钵，带佛陀走下到人间。”
“ใครกันเล่าที่เข้ามาหาลูก หลังจากใครต่อใครกลับไปแล้ว ท่านผู้นั้นช่างมีรัศมีรุ่งเรืองยิ่งนัก” “ท้าว มหาพรหมจ้ะ โยมแม่” “ลูกแม่เก่งปานนั้นเชียวหรือ ลูกยังเหนือกว่าท้าวมหาพรหมอีกหรือลูก” “ท้าวมหาพรหมองค์นี้แหละแม่ ในวันที่พระบรมศาสดาประสูติ ได้ถือข่ายทองเข้ารองรับพระกุมาร และถวาย การบำรุงรักษาพระบรมศาสดาอยู่เนืองนิตย์ แม้ในวันที่พระบรมศาสดาเสด็จลงจากเทวโลก ก็ยังกั้นเศวตฉัตรถวาย ปรากฏแก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ที่ประชุมอยู่ ณ ประตูเมืองสังกัสสนครทั่วทุกคน”
她再问道：“当帝释天王走后，随后而来，那位极其殊胜光明的又是谁？”
尊者答道：“母亲啊，那是您所信仰的主神——大梵天王。”
她惊奇地问：“我的孩子！所以你甚至比我的主神大梵天王还更伟大吗？”
尊者答道：“是的母亲，当佛陀降生时，这位大梵天王，手持着金网迎接大菩萨太子，并继续保护和供养佛陀。在佛陀从忉利天走来人间时，他也为佛陀撑起大伞盖，以表示尊敬。那时，众多的天人和人类一起聚集在城市的大门，为了庆祝佛陀的到来。”
นางสารีพราหมณีฟังพระธรรมเสนาบดีสารีบุตรบรรยายแล้ว เห็นคุณอันมหัศจรรย์ในพระมหาเถระว่า “อานุภาพบุตรเรายังปรากฏถึงเพียงนี้ และอานุภาพของพระชินสีห์สัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้เป็นครูของลูกชายเรา คงจะสูงยิ่งกว่านี้เป็นแน่” นางเกิดปีติเบิกบานใจเป็นล้นพ้น
听了舍利弗尊者的回答，加上亲眼见到自己儿子所具有的威德力，尊者的母亲如此想道：“我的孩子威力非凡，那么他的导师佛陀，必定是更加地卓越和伟大。”如此想令她心生起无穷的喜悦。
และต่อมา พระธรรมเสนาบดีสารีบุตรก็แสดง ธรรม พรรณนาพุทธคุณโปรดโยมมารดาจนตั้งอยู่ใน พระโสดาปัตติผล เป็นพระอริยบุคคลในพระศาสนา สมมโนรถที่อุตสาหะมาสนองพระคุณมารดา โยมมารดารู้สึกเสียดายเวลาที่ผ่านมาเป็นอย่างมาก ที่ ไม่ได้สัมผัสอมตธรรม จึงพูดกับท่านเป็นเชิงต่อว่า “ลูกรัก ทำไมจึงเพิ่งมาให้อมตธรรมนี้แก่แม่เล่า”
舍利佛尊者见状，明白适合说法的时机已经到来，为了报答母亲的恩情，尊者为母亲开示种种甚深法义，令其亲自修行验证，并证得了须陀洹圣果，从此去除邪见。尊者的母亲如是感叹道：“从前没有接触佛法，真是太遗憾了！”并以责备的语气问道：“为何尊者现在才把这不死的智慧带给我呢？”
จากนั้น พระสารีบุตรก็เชิญให้มารดาออกไป พัก เนื่องจากดึกมากแล้ว ครั้นนางสารีพราหมณี ออกไปแล้ว พระสารีบุตรจึงนิพพานในเวลาอรุณขึ้น ตั้งแต่นั้นมา โยมมารดาก็หันมานับถือพระพุทธศาสนา ได้ทำการสร้างวัดขนาดใหญ่ในหมู่บ้าน เปิดประตูต้อนรับพระสงฆ์จากจตุรทิศ มีทรัพย์เท่าไรก็นำออกมาทำบุญอย่างเต็มที่ ได้สั่งสมบุญจนตลอดชีวิต
นี่คือการตอบแทนคุณอันยิ่งใหญ่ คือการ ปิดนรก เปิดสวรรค์ และยกใจมารดาสู่พระนิพพาน การพลิกใจโยมมารดาที่เป็นมิจฉาทิฐิให้เป็นสัมมาทิฐิ เป็นสิ่งที่ลูกทั้งหลายควรศึกษาและปฏิบัติตามโดยแท้
舍利弗尊者明白母亲已证得初果，自己已报答了母亲的养育之恩，加上时辰已晚，便请母亲先请回休息。当母亲离去后，舍利弗尊者在黎明时分入涅槃。从那时起，舍利弗尊者的母亲便虔诚信仰佛教，在村庄中建造了一所大寺院，以此接待来自各地僧侣，并积极行善布施直至命终。
舍利佛尊者将母亲从原本的具邪见之外道，接引为具正见之圣者，将其引领至涅槃之道，从此关闭地狱之门，开启天堂之路，这是一种非常伟大的报恩，也是我们所有人都能学习与实践的孝顺之道。
