คุณธรรม 12 ประการ
ของคุณยายอาจารย์มหารัตนอุบาสิกาจันทร์ ขนนกยูง
ผู้ให้กำเนิดวัดพระธรรมกาย
法身寺创办人大宝优婆夷——詹‧孔诺雍老奶奶师父的十二种美德
คุณยายพูดน้อย แต่ทุกถ้อยคำนั้นล้ำค่า เป็นถ้อยคำแห่งความเมตตา และเป็นถ้อยคำของผู้ที่รู้จริงเพราะคุณยายเริ่มต้นด้วยการสอนตนเอง ฝึกฝนตนเองในทุกสิ่ง นับจากธรรมปฏิบัติอันละเอียดลึกซึ้งไปจนถึงสิ่งเล็กๆ น้อยๆ ในชีวิตประจำวัน ท่านสามารถทำให้ทุกย่างก้าวในชีวิตของท่าน ดำเนินไปอย่างสอดคล้องกับธรรมะ ไม่ว่าท่านจะทำอะไรสิ่งนั้นเป็นไปเพื่อมรรคผลนิพพานได้ทั้งสิ้น และเมื่อฝึกฝนค้นคว้าจนแจ่มแจ้งแล้ว จึงได้นำความรู้นั้นมาสั่งสอนศิษย์
奶奶不善言辞，却句句弥足珍贵、充满善意。这是智者的教诲，因为奶奶以身作则，懂得自我教导，上至佛法修行，下至生活琐事都严以律己。她依照佛法行事，走好人生的每一步。她的所作所为都是为了趣向道果涅槃，将领悟的人生哲理传授给众弟子。
1.บริสุทธิ์กาย วาจา ใจ
1.身口意清净
2.ซื่อสัตย์ซื่อตรง
2.真诚正直
3.ขยันเอาบุญทุกอย่าง
3.勤修功德
4.ประหยัดรู้จักคุณค่าของ
4.勤俭节约
5.อดทนและเงียบ
5.忍耐安静
6.ไม่อยากเด่นอยากดัง
6.淡泊名利
7.อ่อนน้อมมีความเคารพ
7.谦虚有礼
8.เจียมตัวรู้จักประมาณ
8.自量知量
9.มักน้อยสันโดษยินดีตามปัจจัยตามมีตามได้
9.少欲知足
10.รักความสะอาดความเป็นระเบียบเรียบร้อย
10.干净整齐
11.รักกฏระเบียบวินัยของหมู่คณะ
11.严守纪律
12.รักการประพฤติพรหมจรรย์
12.热衷梵行
1.บริสุทธิ์กายวาจาใจ
1.身口意清净
คือคุณธรรมข้อแรกที่คุณยายเน้น ท่านบอกว่าคนที่จะรองรับธรรมะละเอียดของวิชชาธรรมกายได้ หรือจะสร้างบารมีไปได้ตลอดรอดฝั่ง เป็นเสาเข็มคุณธรรม ก็คือ ความบริสุทธิ์กาย วาจา ใจ นี่เป็นสิ่งสำคัญมาก สิ่งสำคัญอย่างแรกของนักสร้างบารมี และก็เป็นคำอธิษฐานจิต ลำดับแรกสุดที่หลวงพ่อและคุณยายท่านอธิษฐานตลอดเลยที่เป็นอย่างนี้ ให้มีความบริสุทธิ์กายวาจาใจ เกิดจากการนั่งธรรมะ เกิดจากการหยุดนิ่ง แล้วก็คุณยายท่านบอกว่าคนที่จะไปกับยายได้จะต้องมีใจสะอาด ใจสะอาดจึงจะสร้างบารมีไปได้ตลอด
这是奶奶的第一个美德。奶奶说要想修习细腻的法身法门或顺利修波罗蜜至彼岸，身口意清净是至关重要的道德准则。这是修行者最重要的一个德行，也是法胜师父和奶奶发愿时的优先事项，可以在打坐过程中净化自己的身口意。奶奶说想跟随她修波罗蜜，心必须要清净，这样才能顺利修波罗蜜直达彼岸。
2.ซื่อสัตย์ซื่อตรง
2.真诚正直
คุณยายบอกว่าซื่อสัตย์ นอกจากซื่อสัตย์ต่อคนอื่นแล้วยังต้องซื่อสัตย์ต่อตัวเอง ไม่โกงตัวเองไม่หลอกตัวเอง เพราะว่าบางทีในใจมีกิเลสอะไร ถ้าเราไม่ซื่อต่อตัวเองโกงตัวเอง เรามีเหตุผลในการที่จะทำไม่ดีอย่างนั้น แต่คุณยายท่านย้ำว่า ทุกคืนยายจะทบทวนก่อนนอนว่าวันนี้คุณยายทำความดีอะไรมาบ้าง และกลับมาดูข้อบกพร่องของตนเอง แล้วแก้ไขข้อบกพร่องของตนเองให้ได้
奶奶说除了对别人真诚以外也要对自己真诚，不要欺骗自己，因为心有烦恼，我们还不真诚，欺骗自己，那么就会迫使自己去做坏事。奶奶还强调说每晚睡前都会忆念当天所做的善事，省思自身的缺点，进而改正缺点。
ความซื่อสัตย์เป็นลักษณะที่เด่นมากของคุณยาย อยู่ใกล้ยายจะทราบได้เลยว่าคุณยายท่านซื่อมากเลย แค่คำพูดของท่าน คำพูดของท่านจะซื่อ และก็ตรง สั้น ง่ายๆ ไม่อ้อมค้อม ไม่ลดเลี้ยว และก็ไม่มีเล่ห์เหลี่ยม คุณยายท่านบอกว่าคนซื่อเวลานั่งสมาธิจะเข้ากลางได้ถูกต้องไม่เคลื่อนกลาง ไม่แฉลบ และรู้ญาณแม่นยำ
真诚是奶奶十分突出的人格特质，亲近奶奶就能感受到她的真诚。奶奶的言辞真挚诚恳、言简意赅、浅显易懂，不拐弯抹角。奶奶说真诚的人打坐时能正确入定，不会脱离或波动，能精准洞察事实的真相。
คุณยายท่านเป็นคนที่จริงใจ คือซื่อและจริงใจมักจะไปคู่กัน ท่านจะมีความเมตตากับจริงใจ และปรารถนาดีต่อทุกคน ไม่ว่าจะเป็นคนชั้นสูงชั้นไหนท่านเมตตา ท่านก็บอกว่าถ้าหากเราซื่อด้วย บริสุทธิ์ด้วยมันจะเป็นตัวคัดว่าเราจะคบคนที่ซื่อและบริสุทธิ์ เพราะว่า คนที่เป็นพาลเขาจะเข้าใกล้เราไม่ได้ คนพาลก็คือคนไม่ซื่อ ไม่บริสุทธิ์ คุณยายบอกว่า ยายจะอธิษฐานเลยยิ่งช่วงหลังๆ ที่สร้างวัดมาใกล้จะเสร็จแล้ว ยายจะเจอประสบการณ์มามากเพราะเจอคนพาล พวกเราต้องอธิษฐานนะ ยายอธิษฐานทุกวันเลยว่า ขออย่าได้เจอคนพาล ขอให้คนพาลเข้าใกล้ยายไม่ได้เลย เจอก็ให้ห่างไกลเพราะว่าคนพาลจะทำให้หมู่คณะปั่นป่วนหมด
奶奶既真诚正直又慈悲善良，无论对方是什么身份，奶奶都以诚相待。如果我们真诚清净，也会遇到真诚清净的人，因为恶人无法接近我们，他们既不真诚也不清净。奶奶常发愿希望不要遇见恶人，特别是建寺后期常遇见恶人，奶奶就每天发愿希望恶人无法靠近自己，即便遇到了也能远离他们，因为他们会破坏整个团体。
3.ขยันเอาบุญทุกอย่าง
3.勤修功德
ท่านมักจะกล่าวอยู่เสมอว่า… “ยายกลัวอยู่อย่างเดียวว่า บุญจะน้อย ยายรักบุญ รักความดี
奶奶常说：“我唯一担心的是功德少，我爱功德，爱行善。”
พวกเราอยู่ที่วัด การที่เราเข้าวัดนี่ ต้องเสียสละ ทุกสิ่งทุกอย่างทางโลก จึงเข้ามาอยู่วัดได้ เมื่อเรามาอยู่วัดแล้ว ต้องพยายามทำความดี ต้องคิดว่า เสียสละทางโลก แล้วเข้ามาอยู่วัดก็เพื่อมาทำความดี ต้องทำความดีสุดชีวิตของเราทีเดียว ให้สมกับความตั้งใจของเราที่มาอยู่วัด งานทุกอย่างต้องช่วยกันทำ ช่วยกันดูช่วยกันแล อย่าละเลยหน้าที่ คิดเสียว่าเป็นงานของเรา ทั้งนั้น อย่าคอยเกี่ยงว่า ไม่ใช่หน้าที่ของเรา แล้วทำเป็นไม่สนใจ อย่างนี้ใช้ไม่ได้ ทำไปเถอะ เราทำเราก็ได้ คนอื่นเขาก็ไม่ได้ เราทำก็เป็นสมบัติติดตัวเราไป ของเหล่านี้จะติดตัวเราไปข้ามภพข้ามชาติ ยายบอกให้ เราได้จริง ๆ นะ เพราะเราทำ ทุกอย่างในวัดนี้เป็นของศาสนา เป็นของพระพุทธเจ้า เราทำอะไร ๆ ก็เป็นบุญไปหมด จะงานเล็กงานใหญ่ ก็เป็นบุญทั้งนั้น เมื่อมีงาน ก็ร่วมกันช่วยกันทำงาน เมื่อว่างงานแล้ว ก็หาเวลานั่งธรรมะให้ใจใส อ่านหนังสือบ้าง จะได้มีความรู้กว้างขวาง เวลาไปหาใคร จะคุยกับเขาได้ ได้เป็นนักปราชญ์ เป็นบัณฑิต
我们想在寺院长期住居，就得舍弃世俗的一切，这样才能常住寺院。住进寺院后要勤修功德，我们放下世俗的一切进寺院就是为了行善积德，这才符合进寺院的目的。对于寺院的工作，大家要齐心合力共同完成，相互照顾，相互帮助，不要推卸责任，不要以为不是自己的职责就漠不关心，这样不行。要认真做事，付出才有功德，这些功德将跟随自己生生世世，因为我们在寺院里的付出都是为了佛教，为了弘扬正法，所以所做的一切都有功德。无论是小事或大事全是功德，有工作就努力工作，闲下来就去打坐或看书，增长学识成为博学多闻的人。
4.ประหยัดรู้จักคุณค่าของ
4.勤俭节约
การใช้เงิน ต้องรู้จักคุณค่าของเงิน ไม่ใช้จ่ายอย่างสุรุ่ยสุร่าย ไม่เป็นคนใจใหญ่ใจโต ไม่รู้จักเก็บ อย่างนี้ต้องเป็นขี้ข้าของเงินไปตลอดชีวิต ต้องรู้จักคำนึงถึงเวลาหาเงินบ้างว่า กว่าจะได้มานั้นเหนื่อยยากแค่ไหน ยายหาเงินมาให้ใช้อย่างเพียงพอ ให้อยู่อย่างสบาย หาทั้งหยาบทั้งละเอียด ต้องเข้าที่ตามสมบัติอยู่ทุกวัน ถ้าหามาแล้ว บริวารได้กินอยู่อย่างสบาย ได้สร้างบารมีสะดวก ยายก็สบายใจ ถ้าหาให้ครบตามที่กำหนดไว้เพียงพอ ก็จะได้พักหลับตาบ้าง จะได้มีความสุขในธรรมมากขึ้น แต่ถ้าหามาแล้ว บริวารเอาไปใช้ไม่คุ้มค่า อย่างนี้หาเท่าไรก็ไม่พอ ต้องเหนื่อยในการหาสมบัติไปจนตาย จะใช้เงินต้องดูอย่างยาย ใช้ให้คุ้มค่า เงินที่ยายหามาให้ใช้ ต้องใช้อย่างมีประโยชน์มากที่สุด
用钱要先了解金钱的价值，千万不可铺张浪费或因爱慕虚荣而不知节俭，否则这辈子将成为金钱的奴隶。要知道挣钱的艰辛，金钱得来不易。奶奶每天都会打坐入定去寻找粗糙和细腻的财富，这些财富足够寺院的日常开支。如果得来的财富懂得合理利用，让大家安居乐业，顺利修波罗蜜，有时间修习打坐，体验佛法的快乐，奶奶就很欣慰了。但如果不懂得合理利用财富，铺张浪费，那么得来再多也不够用，反而会为金钱劳累一生。大家应向奶奶学习用钱之道，了解金钱的价值，懂得勤俭节约，让金钱发挥最大的价值。
ใช้ของให้เป็น มีน้ำต้องใช้ให้เป็น ใช้ไม่เป็นก็เป็นขี้ข้าน้ำ มีไฟต้องใช้ให้เป็น ใช้ไม่เป็นก็เป็นขี้ข้าไฟ มีเงินต้องใช้ให้เป็น ใช้ไม่เป็นก็เป็นขี้ข้าเงิน เมื่อหามาได้แล้ว ต้องรู้จักใช้ของให้เป็น ใช้ไม่เป็นก็เป็นขี้ข้าของเหล่านั้นทั้งกะชาติ ดูแต่เวลายายจะตักน้ำ เอาน้ำไปราดส้วม ยังไม่ยอมให้น้ำหกแม้แต่หยดเดียว ดังนั้นเมื่อจะใช้ของอะไรก็ตาม ให้ดูอย่างยาย ใช้ให้เป็น จะได้ไม่ลำบาก
要懂得使用东西，有水就要懂得用水，否则会沦为水奴；有电就要懂得用电，否则会沦为电奴；有钱就要懂得用钱，否则会沦为钱奴。当我们得到之后要懂得使用它们，否则将终身成为它们的奴隶。以奶奶为例，奶奶打水冲马桶绝不会溢出一滴水。因此，使用东西时应以奶奶为典范，日后的生活才不会艰辛。
5.อดทนและเงียบ
5.忍耐安静
คนเราสร้างความดี อย่าคิดว่าง่าย ต้องต่อสู้ ต้องอดทน และเงียบ ยายสร้างความดี ยายสู้ สู้ด้วยความเงียบมาตลอด ยายใช้บุญช่วย แล้วยายก็ชนะด้วยบุญ
大家不要以为行善很容易，相反必须要具足精进、忍耐与安静。奶奶一直安静勤修善行，以功德为助缘，以功德取胜。
เราอุตส่าห์เสียสละทุกอย่างมาแล้ว เพื่อมาสร้างบารมี มาสร้างความดี ต้องอดทน ใครจะว่าอะไรก็อดทน พยายามปรับปรุงแก้ไขตนเองให้ดี ดูอย่างยาย พยายามตรวจตราแก้ไขตัวเอง ให้เหมาะกับเหตุการณ์ ให้สร้างบารมีได้สะดวกที่สุด ภพชาตินี้เราต้องพยายามอดทน ปรับปรุงแก้ไขให้ดี ให้มีแต่สิ่งที่ดี ๆ ติดตัวไป ถ้าภพชาตินี้แก้ไขได้ ภพชาติต่อ ๆ ไปก็มีแต่ที่ดี ๆ ตลอดไป แต่ถ้าแก้ไขไม่ได้ ก็ต้องติดไปแก้ภพชาติต่อไป อย่างนี้ไม่ดี เพราะฉะนั้นต้องแก้ไขปรับปรุงตัวเองให้ดีที่สุด
我们舍弃很多东西来修功德波罗蜜就要学会忍耐，被别人指责也要忍耐，然后努力提升自己。以奶奶为例，奶奶一直努力审视和纠正自己以适应周遭的环境，从而顺利地修波罗蜜。我们今世要保持忍耐，努力改掉恶习，只带功德去往来世。若今生能改掉恶习，来世的人生将更加美好，如果改不了，这些恶习将随我们到来世。因此，我们应当认真改掉恶习，努力提升自己。
เวลายายไม่พอใจใคร ยายจะนิ่งเงียบเฉย ไม่พูดอะไรทั้งสิ้น ไม่แสดงอะไรทั้งสิ้น ยายจะใช้ความอดทน อะไรที่พอทนได้ ยายก็จะเงียบ แต่ถ้าสิ่งใดจะทำให้เกิดความเสียหายต่อหมู่คณะส่วนรวมแล้ว ยายก็จะพูด เรื่องที่พูดจะเป็นการเป็นงาน ไม่พูดเล่น ยายไม่เคยเถียงพ่อเลย ยายใช้ความเงียบอย่างเดียว เงียบเท่านั้นที่จะชนะ
如果奶奶对谁不满，奶奶会沉默不语，不吵不闹，保持忍耐安静。若发生的事情有损团体的利益，奶奶会直言不讳，就事论事。奶奶从来不与父亲争吵，而是以静制胜。
6.ไม่อยากเด่นอยากดัง
6.淡泊名利
ยายเป็นคนที่ไม่ทะเยอทะยาน ไม่อยากดัง ไม่อยากเด่นอย่างคนอื่น ๆ เขา เป็นนิสัยติดตัวมาอย่างนี้นานมากแล้ว มาอยู่วัดปากน้ำทำวิชชากับหลวงพ่อ ก็เป็นคนเงียบ ๆ พูดจาแต่เรื่องที่เป็นสาระ อยู่ในที่ทำวิชชาก็ไม่ค่อยพูด แต่เวลายายพูด คนอื่นก็ต้องฟังกันทั้งหมด เรื่องอื่น ๆ ไม่ยุ่งไม่เกี่ยวกับเขา แต่เรื่องวิชชาที่หลวงพ่อสั่งแล้ว ใครทำผิดก็ต้องว่ากัน อยู่ในที่ทำวิชชา ก็พูดเฉพาะเรื่องทำวิชชา นอกนั้นปกติไม่พูดอะไร ทำหน้าที่ไปเรื่อย ๆ หลวงพ่อถามคำก็พูดคำ ถามวิชชาก็ตอบเรื่องวิชชา นอกนั้นไม่ได้เสนออะไรกับท่าน มีเรื่องจึงจะพูด มีหน้าที่ตอบหลวงพ่ออย่างเดียว ยายไม่มีความทะเยอทะยานอย่างคนอื่นเขา ถ้าอยากเด่นอยากดัง ในที่สุดจะไม่ได้ดังสมอยาก เพราะบุญทำไว้ไม่พอที่จะรองรับได้ เหมือนฐานไม่ดี ก็ต้องพัง
奶奶淡泊名利，不想扬名立万，也不想像别人那样出人头地，这是奶奶一直以来的本性。奶奶进入北榄寺随祖师修行时，也是一个安静的人，只谈论有意义的事情，在深修工厂里也很少说话。可是每当奶奶说话时，在场的人都会全神贯注地听。奶奶从不参与他人的事情，但对祖师在深修方面的指示，如果发现他人做得不对，奶奶会直言不讳。在深修工厂就只谈论与深修相关的事情，除此之外，奶奶平日很少说话，只专心做自己的事情。面对祖师的提问，奶奶会认真一一作答。奶奶不想像别人那样出人头地，那些渴望扬名立万的人一般都很难如愿，因为功德不够或者德不配位。
7.อ่อนน้อมมีความเคารพ
7.谦虚有礼
ความอ่อนน้อมถ่อมตนของคุณยายอาจารย์
พวกเราที่มาทันคุณยายอาจารย์ เมื่อครั้งที่ท่านยังแข็งแรงอยู่ก็จะทราบว่า แม้ท่านมีคุณธรรมสูง เป็นครูบาอาจารย์ของเรา แต่เห็นใครเข้ามาวัด ท่านจะยกมือไหว้ก่อน เหตุผลประการหนึ่งที่ให้กับลูกศิษย์ไว้คือ คนที่มาวัดครั้งแรก เห็นคุณยายก็ไม่รู้เป็นใคร กลัวเขาจะได้บาปที่นึกไม่ดีกับคุณยาย ท่านก็ไหว้เขาก่อน พอคุณยายไหว้เขาก่อน การสร้างความรู้สึกคุ้นเคยก็เกิดขึ้นได้ง่าย เขามาวัดใหม่ได้รับการต้อนรับอย่างดี ก็ไม่รู้สึกเคอะเขิน แล้วครั้งต่อไปที่มาวัด เมื่อรู้จักว่าคุณยายเป็นใคร ทุกคนก็จะตั้งสติให้ดี ถ้าเห็นคุณยายทุกคนจะรีบไหว้ก่อน เพราะเกรงว่าคุณยายจะไหว้ก่อน ประเพณีการแสดงความอ่อนน้อมถ่อมตน จึงเกิดขึ้นเป็นประเพณีของวัดพระธรรมกายมาถึงปัจจุบัน
亲近奶奶的人都深知奶奶为人谦虚有礼。奶奶健在时虽贵为导师，德高望重，但每当见寺院来人，她都会先向对方合十行礼。奶奶解释说如果对方初来乍到，看见奶奶却不知道是谁，担心对方会因此得罪奶奶，所以奶奶先向他行礼，让他产生好感，拉近彼此的距离然后真诚地接待他，那么他就不会感到尴尬。后来，当他再来寺院并知道奶奶的身份后，会对奶奶心生敬意，见到奶奶会先合十行礼，因为担心奶奶会先向自己行礼。因此，谦虚有礼成为法身寺美好的传统，一直传承至今。
8.เจียมตัวรู้จักประมาณ
8.自量知量
ถึงแม้คุณยายเป็นผู้ให้กำเนิดวัดพระธรรมกาย ซึ่งบางคนอาจมีภาพในใจว่า ท่านเป็นถึงผู้สร้างวัดใหญ่โต คงจะใช้ของหรู ๆ แพง ๆ แต่ที่ไหนได้ อย่างเช่น จานข้าวของคุณยาย ก็เป็นจานที่เขาแถมมากับผงซักฟอกที่ซื้อมา ซึ่งเดิมเป็นจานสีชมพู ท่านใช้จนมันเปลี่ยนเป็นสีเกือบขาว ท่านใช้มานานถึง 20 กว่าปีแล้ว คือ ใช้ตั้งแต่สมัยอยู่ที่วัดปากน้ำ จนกระทั่งย้ายมาที่วัดพระธรรมกาย ก็ยังใช้จานข้าวเดิม บางครั้งเคยจะเปลี่ยนให้ท่าน ท่านก็จะเรียกหา ว่าจานข้าวยายอยู่ไหน ซึ่งก็ต้องเอาจานข้าวใบเก่า กลับไปให้ท่านเหมือนเดิม ท่านถึงจะยอมทานข้าวกลางวัน หรือแม้แต่เบาะรองนั่งปฏิบัติธรรมของท่าน ที่ป้าเข่งเย็บถวายท่านตั้งแต่สมัยบ้านธรรมประสิทธิ์ ท่านก็ใช้อย่างทะนุถนอมเรื่อยมาจนกระทั่งท่านละสังขาร หรือแม้อย่างเก้าอี้หวาย และม้านั่งที่ท่านใช้นั่งที่กุฏิเป็นประจำ ท่านก็ใช้ตัวเดิมอยู่อย่างนั้น เรียกว่าใช้จนคุ้มค่า หรืออย่างโต๊ะทานข้าวของท่าน ก็เป็นตั่งเตี้ย ๆ ก็ไม่ได้หรูหราอะไร ซึ่งในสมัยที่ท่านแข็งแรง เวลาท่านทานข้าว ก็จะนั่งกับพื้น และเอาปิ่นโตที่ใส่อาหารออกจากเถาวางเรียงกันบนโต๊ะ แล้วก็ใช้จานข้าวสีชมพูใบเดิมของท่านตักข้าวทานอย่างเรียบง่าย
有人误以为奶奶是法身寺的创办人，有能力建造如此宏伟的寺院，使用的东西应该也很昂贵。可事实恰恰相反，譬如奶奶用于盛饭的盘子是买洗洁精附带得来，原本是一个粉色的盘子，用到后来几乎变成了白色。奶奶在北榄寺到后来搬到法身寺，20多年都是用这个盘子吃饭。原本想帮奶奶换一个新盘子，可她执意要用回旧的盘子，如果不遵从她就不愿意用餐。还有奶奶禅坐用的垫子是在佛法成就之家时居士亲手缝制供养，她一直小心翼翼使用直至圆寂。此外，奶奶在寮房常坐的藤椅或凳子也用了很久，可谓是物尽其用，还有餐桌也只是一张平平无奇的矮凳子。奶奶健在时，吃饭一般是席地而坐，先从藤蔓上取下装有食物的饭盒放在餐桌上，再用粉色的旧盘子盛饭，然后简单地用餐。
9.มักน้อยสันโดษยินดีตามปัจจัยตามมีตามได้
9.少欲知足
พวกเราอย่าได้ทะเยอทะยาน อย่าโลภมาก ให้มีความสันโดษ มักน้อย ความโลภ ทำให้เป็นคนไม่ซื่อ คดโกง และคนไม่ซื่อนั้น ยายไม่ชอบที่สุด ถ้าโลภในสิ่งที่ไม่ดี ก็ไม่มีความสุข ให้พยายามรักษาใจให้สะอาด บริสุทธิ์มาก ๆ ถ้าเป็นบุญของเราแล้ว ต้องได้มาเอง ไม่ต้องคิดทะเยอทะยาน แต่ถ้าปรารถนาจะสร้างแต่ความดีมาก ๆ ไม่เป็นไร ให้สันโดษ มักน้อย ให้รู้จักใช้ของ
我们切勿利欲熏心，切勿贪婪无度，应当少欲知足。贪婪会使人变得不诚实，喜欢弄虚作假，奶奶最讨厌不诚实的人。如果贪图获得不好的东西，我们也不会快乐。我们应当保持纯洁清净的心，只要自己有足够的功德，想得到的东西就一定会得到，不会被利欲熏心。如果我们想要勤修善行就必须少欲知足，合理使用东西。
10.รักความสะอาดความเป็นระเบียบเรียบร้อย
10.干净整齐
คุณยายท่านสอนอุบาสกทุกคนก่อนบวช โดยเฉพาะถึงกับเป็นประเพณีและคุณสมบัติที่เรารู้กันว่า อุบาสกคนใดที่มาอยู่วัดพระธรรมกาย ถ้ายังขัดห้องน้ำไม่เป็น ขัดสุขพิมานไม่สะอาด ก็ยังไม่มีการเสนอชื่อให้บวช เรื่องทำความสะอาด ก็ไม่เห็นมีใครมาสอน พ่อยายก็ไม่ได้สอน แม่ก็ไม่ได้สอน ยายสอนตัวเอง ตั้งแต่สมัยยายเป็นเด็ก อยู่นครชัยศรีโน้น เวลากินข้าวแล้ว เก็บหม้อข้าวถ้วยชามล้าง ยายจะล้างทั้งข้าง นอกทั้งข้างใน ล้างจนเกลี้ยงทั้งหมด เวลาถูบ้าน ยายก็ถูให้สะอาดทั้งบนบันได และใต้บันได พวกพี่ ๆ เขาก็บอกว่า ทำไมไม่ล้างเฉพาะด้านที่ใช้เท่านั้น หรือทำไมไม่ถูเฉพาะบนบันไดเท่านั้น ยายก็บอกว่า “ไม่รู้เหมือนกัน ยายก็อยากถูของยายอย่างนี้ อยากถูให้มันสะอาดให้หมด” มันสอนตัวเองให้ล้างให้สะอาด ทั้งข้างนอกทั้งข้างใน
众所周知，奶奶曾告诫准备出家的优婆塞：常住法身寺的优婆塞，如果不知道如何清洁厕所，建议先不要出家。关于清洁卫生，没人教过奶奶，父母不曾教过，全是奶奶从小自我教导的结果。奶奶小时候住在那空猜是县时，每次吃完饭就立刻收拾餐具，清洁餐具的两面直至干净发亮。房间也打扫得十分干净整洁，清洁楼梯时会将正反两面擦拭干净。家人好奇地问：“只擦拭使用的那一面不就得了吗？”奶奶说：“我也不知道，从小便这样擦拭东西，就是想把它擦拭得干干净净。”奶奶从小就懂得自我教导，将东西的里里外外都清洁干净。
11.รักกฎระเบียบวินัยของหมู่คณะ
11.严守纪律
เราอยู่ที่ไหนก็ตาม ต้องรู้จักกฎระเบียบวินัยของที่นั่น เมื่อรู้แล้วก็ต้องเคารพกฎระเบียบวินัยนั้น เราจะได้อยู่อย่างสบาย ทุกวันนี้ยายก็ทำตัวเป็นตัวอย่างอยู่แล้ว เมื่อยายมาอยู่วัดปากน้ำใหม่ ๆ ยายศึกษาหมดว่า กฎระเบียบของวัดเป็นอย่างไร แล้วปฏิบัติตามด้วยความเคารพตลอดมา ยายไม่เคยผิดกฎระเบียบวินัยของวัดเลยแม้เพียงข้อเดียว กฎระเบียบวินัยของหลวงพ่อวัดปากน้ำมีเท่าไร ยายปฏิบัติตามได้หมด ไม่เคยล่วงละเมิดเลย มาอยู่ในโรงงานทำวิชชา ยายก็ทำตามกฎระเบียบวินัยทุกอย่างเช่นกัน ยายจึงอยู่ได้อย่างสบายและดีที่สุดด้วย ไม่เพียงแต่สมัยหลวงพ่อวัดปากน้ำยังอยู่เท่านั้น แม้หลวงพ่อละโลกไปแล้ว ยายก็ยังเคารพกฎวินัยของวัด ไม่เคยล่วงละเมิด หรือกระทั่งปัจจุบันนี้ มาอยู่ที่ศูนย์พุทธจักรฯ ก็ปฏิบัติตามกฎระเบียบวินัยทุกอย่าง และยังพยายามส่งเสริมการทำตามกฎทุกอย่าง สิ่งไหนที่ทำได้ทำไป เพื่อรักษากฎระเบียบวินัย แม้จะเหนื่อยยากเท่าไรยายก็ทำได้ ขอเพียงแต่ให้เป็นผู้มีกฎ มีระเบียบ มีวินัยเท่านั้น
无论我们在什么地方都要了解那里的规矩，了解后就要严格遵守纪律，这样我们才会过得舒心。奶奶就是一个好榜样，刚住进北榄寺时，首先要学习寺规，然后严格遵守。奶奶从未违反过寺规，就算祖师的寺规再多也会一一遵守，从未违反。进深修工厂，奶奶也会严格遵守禅堂的规定，所以奶奶的日子过得十分舒心。
不管是祖师健在或圆寂后，奶奶都严守纪律，从未犯过错。后来搬到佛轮修行中心，奶奶一如往昔，事事按照法规办事，督促众人也严守寺规。为了遵守寺规，奶奶就算再累也心甘情愿，只希望能够成为严守纪律的人。
เพราะฉะนั้นพวกเราต้องช่วยกันรักษากฎระเบียบวินัย ยายเหนื่อยมาก ยายแก่แล้ว ถ้าพวกเราเป็นคนเคารพกฎระเบียบวินัย แล้วคนอื่นเห็น เขาก็จะทำตาม เรื่องเดือดร้อนก็จะไม่มี ต้องช่วยกันแบ่งเบาภาระ จะได้นำความสุขมาให้แก่ส่วนรวมได้ และเป็นประโยชน์ที่ทุกคนจะได้รับ
因此，我们必须遵守寺规，如果我们遵守别人也会以我们为榜样一起遵守，这样就可以避免许多不必要的事情。只要大家团结合作，懂得相互分担，那么人人都会受益，生活和合安乐。
12.รักการประพฤติพรหมจรรย์
12.热衷梵行
ให้ยกใจของเราให้สูงขึ้น แล้วเราจะเห็นว่า กาม เป็นทุกข์ ชาวโลกเขามองไม่เห็นกัน ถ้าเราหัดยกใจเราให้เหนือธรรมดา ยกใจออกจากกาม ก็จะเห็นชัดว่า กามเป็นของต่ำ เป็นสิ่งที่พาให้ต่ำ จะมองเห็นชัด เหมือนมองจากที่สูง ชาวโลกเขาอยู่ด้วยกัน อยู่ระดับเดียวกัน เขาถึงมองไม่เห็น ให้เราอธิษฐานอีกว่า เรื่องกามนี้ แม้เพียงจะรู้ จะเห็น จะได้ยินใครมาคุยด้วย ก็อย่าให้มีเลย ให้สะอาดบริสุทธิ์จริง ๆ ยายดูในอดีต ดูหยาบ ดูละเอียด ดูย้อนหมดว่า สะอาดไหม ก็เห็นว่านับอสงไขยชาติมานั้นสะอาดหมด ดูในปัจจุบันตั้งแต่เด็ก เกิดมาเป็นผู้หญิง ก็ไม่เคยมีสิ่งนี้ในใจเลย ไม่เคยคิดรักใครเลย ยายภูมิใจในเรื่องนี้มาก เคยมีคนมาเกี้ยว ยายก็ไม่พูดด้วย ถ้าต้องพูดด้วยก็แบบ สามวาสองศอก จนมาเข้าวัด ยายมองเห็นว่า บริสุทธิ์มาก จึงอธิษฐานว่า อย่าได้เจออย่างนี้อีก และยายก็เห็นต่อไปว่า จะไม่เจออีกแน่นอน เราจะต้องอธิษฐานทุกเช้า ทุกวัน จะได้ยกใจสูงขึ้น มีความคิดออกจากสิ่งเหล่านี้ ให้หัดทำไว้ จะได้สิ่งดี ๆ ติดตัวไป ส่วนเรื่องอื่น ๆ ก็อธิษฐานติดไปด้วย ยิ่งจรดใจเข้าไป ก็ยิ่งศักดิ์สิทธิ์ ยิ่งรับรู้เข้าไป ยิ่งอธิษฐาน บุญก็ยิ่งมากขึ้น ยิ่งทำให้เป็นตามที่อธิษฐานนั้น ๆ
如果我们能提升心灵品质就会明白爱欲是一种苦，可惜世人却不明白。如果我们拥有超越普通人的心灵品质，便可以远离爱欲，明白爱欲乃低俗之物，会导致人性的堕落。要想看得清，就要站得高，普通人不明白是因为他们的心灵品质处于同一水平。我们要常常发愿不要与爱欲有任何关联，不想知道或看见，也不想听别人谈及，只想让心保持清净。奶奶查看自己的过去世，看粗人身和细人身是否清洁时，发现在无数世前就已清净无染。再看今世，虽是女儿身，却未心存爱欲，也没有爱恋过任何人，奶奶对此非常自豪。曾有人追求过奶奶，可是奶奶连话都不和他说，之后就进入北榄寺了。奶奶要保护这份清净，于是就常常发愿：“不要再遇到这类事情。”奶奶经常查看知道，今后也绝不会在遇上这类事情。
我们要不断训练自己才能提升心灵品质，然后每天发愿远离爱欲，只遇见美好的事，所有为善的愿望都能如愿。打坐时心越深入静定就越清净，内在的知见和功德也会不断增长，最终所有的愿都将得偿所愿。